29 Mart 2018 Perşembe

18. Yüzyıl Mekanik Masa

   18. yüzyılda, Fransa’da, zengin bir kadın, bu şık masada saatlerini harcayabilirdi. Jean François Oeben (jan frensuğa obın) bu masayı tasarladığında sahibinin mahremiyetini de düşünmüştü. Gizli bir mekanizma tertip ederek, bir anahtarla açılabilmesini sağlamıştı. Onca yıldan sonra, kakma yüzeyin renkleri değişmiş, ama orijinal görünümü son derece parlaktı. Ahşap kaplama desenler bölmeleri kamufle ediyordu. Masanın tasarımı, bir zamanlar nasıl kullanıldığı hakkında ipuçları veriyor. Mektuplar güzel kokulu ardıç çekmecede muhafaza edilebiliyordu. Malzemeler kapaklı iç bölmelere konulabiliyordu. Masanın sahibi, yazışmalarını ipekle kaplanmış yüzeyde yazabiliyordu. Yazı yazma yeri bir kitap desteğine dönüştürülebiliyordu. Masa açık ya da kapalı olsun, yan taraftaki çekmeceden eşyalara ulaşılabiliyordu. Masa aynı zamanda hareket edebilir olarak tasarlanmıştı ve böylece tekrar kullanılana kadar bir kenara kaldırılabiliyordu.




   Bu masanın gösterişli dış yüzeyi, içinde detaylı ve özenli bir mekanizma gizliyor. Içinde meşeden yapılmış bir iskelet var. Raylar, dişliler ve açmak için bir manivela kolunu da içeren pirinç ve çelikten yapılma karmaşık bir mekanizma, alttaki yazı masasını kumanda ediyor. Yazı masası takımı kapaklı bölmelerden, gizli bir kilit mandalından zemberekle çalışan bir çekmeceden ve kitap desteği de olabilen bir yazma tahtasından oluşuyordu Bir vida, yazı masasının çok fazla ileri gitmesine engel oluyordu. Masanın üstü, dişlilere ve vidalara bağlı metal bir teçhizata sahipti. Uzun çubuklar masanın üstünün fazla kaymasına engel oluyordu. Mekanizmanın helezon yaylarını çevirmek için büyük bir anahtar kullanılıyordu Masanın kilidini çözmek ve masayı açmak içinse küçük bir anahtar kullanılıyordu. Masa kapanınca yaylı mekanizma geriye sarıyor. Masa üstündeki kakma yüzey, ağaç gövdesinin özündeki kısımdan mor renkte yapılmış ve üzerine başka renkli ince tahta parçaları yapboz yapar gibi monte edilmiş. Masanın dışının geri kalanı geometrik kafes deseniyle kaplanmış. Dekoratif bronz varaklı muhafazalar, kolay zedelenebilir ahşap köşeleri çerçeveleyerek koruyordu. Masa günümüzde hala işlevini görüyor. Ve yenilikçi mekanizma ve sanatsal niteliği insanları hayran bırakmaya devam ediyor.



   
Jean François Oeben

   Charles Baudelaire'in "son büyük Rönesans sanatçısı ve ilk modern ressam" diye tarif ettiği Eugene Delacroix'nın dedesi. fakat bundan da önce akıllara gelmesi gereken özellikleri var bu Alman-Fransız melezi, germen tanrısı marangozun. 1720 ila 1763 yılları arasında yaşayıp, genç ölmekte hikmet bulanlardan. dönemin fransa'sının mobilya zevkini şekillendiren boulle ailesinin oğullarından, Charles Joseph Boulle'un Louvre'daki atölyesinde kendi çekirdeğinin kabuğunu örmüş, saray marangozu olmuş, demirden öyle gizli, nasıl çalıştığı anlaşılmayan, ketum mekanizmalar yapmış ki, bütün bunlar zamanın koleksiyoncuları tarafından kapışılmış (ketum her çağda yağmalanmış). 
  Meşe kaplamalı komodini, mandallar ve yaylardan oluşan karmaşık bir mekanizma sayesinde, çekmece, iç bölmeye tamamen ulaşılabilecek kadar çekildiğinde, üst yüzeyin de otomatik olarak geriye doğru hareket ettiği ve yapımında 7 çeşit ağacın bir kaktüsle bir arada kullanıldığı mekanik bir yazı masası (masadaki çiçek kakması da oeben'in kendi işidir), yine çeşitli ağaçların üzerine çiçek kakmalı, mermer tavanlı ve yaldızlı pirinç çerçeveli bir secrétaire, üzerinde coğrafi ve astronomik işlemelerin yer aldığı ve bombeli kısımdaki iki madalyonda da, efsane finansör d'orsay kontu'na atıfla, büyük harflerle "ors" ifadesi bulunan bir roll-top masa ve estetik bir köşe büfe mobilya çifti. bunlar sadece üzerlerine konuşmama izin verecek kadar kusurlu olanlar. 

Kaynak: 

  1. Ekşi Sözlük
  2. Jean François Oeben diğer eserleri hakkında Google linki

Başlıklar:
  1. 18. Yüzyıl Fransız Mekanik Masasını Açmak
  2. 18. Yüzyıl'a Ait Fransız Mekanik Masasının Yapılışı


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder